სხვიტარიძე
«მაწამეს, მაგრამ ვერ გამტეხეს, დამაკავეს, მაგრამ თავისუფლება ვერ წამართვეს»
საბა სხვიტარიძის დაკავებამ მნიშვნელოვანი კითხვები წამოჭრა სამართალდამცავი ორგანოების კონკრეტულ ქმედებებთან და ზოგადად, მართლმსაჯულების სისტემის ფუნქციონირებასთან დაკავშირებით. ეს საქმე ეხება ახალგაზრდა აქტივისტს, რომლის დაკავების გარემოებები და შემდგომ განვითარებული მოვლენები, სავარაუდოდ, შეიცავს სერიოზულ დარღვევებს.
საბა სხვიტარიძე, პარტია "ახალის" წევრი, რომელიც ცნობილია თავისი აქტიური სამოქალაქო პოზიციით და მონაწილეობით სხვადასხვა საპროტესტო აქციაში, 2024 წლის 5 დეკემბერს გვიან ღამით, რამდენიმე საათით ადრე თავისუფლების მოედანზე მომხდარი დაპირისპირების გამო დააკავეს. პროკურატურა ამტკიცებს, რომ ის ხელკეტით თავს დაესხა შინაგან საქმეთა სამინისტროს თანამშრომლებს და თავის არეში მიაყენა დაზიანება. პოლიციასა და მოქალაქეებს შორის დაპირისპირება მას შემდეგ დაიწყო, რაც სასტუმრო „მარიოტში“ ოპოზიციის შეხვედრის პარალელურად მის გარეთ შავებში ჩაცმული უცნობი პირების ჯგუფი შეიკრიბა.
«როგორ შეიძლება, ასობით, შეიძლება ათასობით ადმინისტრაციულ სამართალდარღვევაზე და 53 სისხლის სამართლის საქმეზე მხოლოდ და მხოლოდ პროკურატურა იყოს მართალი?! როგორ შეიძლება, ერთხელ მაინც არ შეცდეს და ერთი მოქალაქე მაინც არ გამართლდეს?! რანაირი პრაქტიკაა ეს?! ღმერთზე მართლები როგორ არიან ეს პროკურორები?! ეს არის დიქტატურა. ეს არის უსამართლობა»
დაკავების პროცესში და მის შემდეგ, სხვიტარიძის განცხადებით, დაირღვა მისი ფუნდამენტური უფლებები. იგი ირწმუნება, რომ დაკავებისას პოლიციელებს არ განუმარტავთ დაკავების მიზეზი და არც რაიმე სახის განმარტება მიუციათ მის შემდგომ გორის ტერიტორიაზე გადაყვანამდე, სადაც ის გადაეცა უცნობ ოპერატიულ ჯგუფს. სხვიტარიძემ სასამართლო სხდომაზე განაცხადა:
«“წამიყვანეს დიღომში, გადამცეს ოთხ ნიღბიან პირს და მცემეს. გამჩხრიკეს, შემდეგ კი სხვა ნიღბიანი პირები სხვადასხვა საგნებით ძალადობდნენ ჩემზე. ხის ნაჭერიც კი გადამატეხეს»
სასამართლო სხდომაზე პროკურორმა განაცხადა, რომ სხვიტარიძემ განახორციელა ფიზიკური ძალადობა პოლიციელის მიმართ და მიაყენა მას სხეულის დაზიანება. პროკურორის მტკიცებით, სხვიტარიძემ პოლიციელ მირიან ქავთარაძეს თავში დაარტყა საგანი, რის გამოც პოლიციელი მოთავსებულ იქნა სამედიცინო დაწესებულებაში. თუმცა, დაცვის მხარის ადვოკატის, ირაკლი ჩომახაშვილის განცხადებით, ბრალდების მხარემ მტკიცებულებად მხოლოდ 29-წამიანი ვიდეოჩანაწერი წარადგინა. ადვოკატის მტკიცებით, აღნიშნული ვიდეოჩანაწერი არ ადასტურებს ბრალდებულის მიერ ძალადობის ფაქტს და, შესაბამისად, ბრალდება დაუსაბუთებელია.
დაცვის მხარე ასევე აღნიშნავს, რომ სხვიტარიძეს აღენიშნება სხეულის მძიმე დაზიანებები, მათ შორის სახის არეში და დაუდგინდა ზემო კიდურის მოტეხილობა, რაც, მათი მტკიცებით, დაკავების დროს განხორციელებული სასტიკი ძალადობის შედეგია.
«მირტყამდნენ გვერდებში და თავში, ნახევრად გათიშული ვიყავი, როცა ერთ-ერთი ზონდერი მომვარდა და ხელის მოტეხას ცდილობდა, ჩემი ცემა ალბათ 5-10 წუთი გაგრძელდა, შეიძლება უფრო მეტი ხანიც, არ ვიცი, პერიოდულად გონებას ვკარგავდი. რაღაც დროის შემდეგ დაბრუნდნენ ის პოლიციელები და ზონდერებმაც დატოვეს ოთახი»
«მე ვეუბნებოდი, რომ თავბრუ მეხვეოდა და გული მერეოდა, პარკი მომაწოდეს და მამშვიდებდნენ, არაფერი მოგივა, ეს ბიჭები თავისი საქმის "ექიმები" არიანო, ამ ქალაქში ასე "პროფესიონალურად" საქმეს არავინ ასრულებსო»
სხვიტარიძემ სასამართლო სხდომაზე ასევე განაცხადა, რომ დაკავების შემდგომ ის გადაყვანილ იქნა გორის წინასწარი დაკავების იზოლატორში, სადაც მისი წამება გაგრძელდა. მისი თქმით, ადვოკატის იზოლატორში შესვლის შემდეგ, მასთან კონტაქტი აეკრძალათ. სხვიტარიძემ განაცხადა:
«ადვოკატის შემოსვლის შემდეგ მე ამკრძალეს მასთან კონტაქტი. მეუბნებოდნენ, რომ ადვოკატს ვერ ნახავო. ვითხოვდი ექიმს, სასწრაფო დახმარებას, მაგრამ არავინ შემოვიდა. ყველაზე მეტად მაშინ შემეშინდა, როდესაც დილით, 6 საათზე საკანში შემომიყვანეს ნასამართლევი კრიმინალური ავტორიტეტები, რომლებმაც დაიწყეს ჩემზე ფიზიკური და სიტყვიერი ძალადობა. მათ შორის იყვნენ ნარკოტიკული და სხვა მძიმე დანაშაულისთვის გასამართლებული პირები. მეშინოდა, რომ მომკლავდნენ»
სხდომაზე მოსამართლე ნინო თარაშვილმა აღნიშნა, რომ ბრალდებულს სხეულზე აღენიშნებოდა დაზიანებები, რაც დაცვის მხარის მიერ წარმოდგენილ ფოტომასალებშიც იყო ასახული. მოსამართლის განცხადებით, დაზიანებები მიღებული იყო ძალადობის შედეგად, და მან პროკურორს მოუწოდა, დაეწყო გამოძიება აღნიშნულ ფაქტთან დაკავშირებით. თუმცა, პროკურორის მტკიცებით, დაზიანებები მიღებული იყო ბრალდებულის მიერ თვითდაზიანების გზით.
დაკავებულმა 14 იანვარს დაზარალებულის სტატუსი მიიღო. ის ჩივის, რომ პოლიციელები დაკავების შემდეგ სასტიკად გაუსწორდნენ და დამნაშავეების დასჯას მოითხოვს. საქმეს სპეციალური საგამოძიებო სამსახური იძიებს.
საბა სხვიტარიძეს ბრალი წარდგენილი აქვს საქართველოს სისხლის სამართლის კოდექსის 353-ე პრიმა მუხლის მე-2 ნაწილით, რაც გულისხმობს პოლიციელის ჯანმრთელობის ხელყოფას მისი სამსახურებრივი მოვალეობის შესრულების დროს და სასჯელის სახით ითვალისწინებს თავისუფლების აღკვეთას 7-დან 11 წლამდე ვადით. უფრო კონკრეტულად, პროკურატურა მას ედავება, რომ 2024 წლის 4 დეკემბერს, საღამოს საათებში, თბილისში, სასტუმრო “მ“-თან მიმდინარე აქციაზე, შეკრებილმა პირებმა სამართალდამცველების მიმართ გამოიყენეს სხვადასხვა საგნები.
ადვოკატმა განაცხადა, რომ დაპირისპირება დაიწყეს ნიღბიანმა პირებმა, რომლებმაც პროვოცირება მოახდინეს.
«მათ [ნიღბიან პირებს] არ ჰქონდათ არც საიდენტიფიკაციო ნიშნები და არც განმარტეს, რომ იყვნენ პოლიციელები. კითხვაზე, ვინ იყვნენ, პასუხი ვერ გასცეს. ეს უცნობი ნიღბიანი პოლიციელები სიტყვიერ შეურაცხყოფას აყენებდნენ ბრალდებულს»
«მე დამაკავეს იმის გამო, რომ მე და ჩემთან ერთად მყოფებს თავს დაგვესხა „ტიტუშკა“ [მირიან ქავთარაძე], რომელსაც პოლიციელის ნიშანი არ ჰქონდა - კაპიუშონი ეცვა, პირბადე ეკეთა. იძალადა ქალზე, გვაგინებდა და აგრესიით გამოირჩეოდა. მე მოვიგერიე ის. ამის გამო მე გამიტაცეს, იძალადეს ჩემზე და განყოფილებაში ორჯერ მაწამეს. ეს არ იკმარეს და მკაცრი რეჟიმის იზოლატორში გამამწესეს და პოლიციელზე ძალადობა დამაბრალეს, რაც აბსურდია»
აქვე უნდა აღინიშნოს რომ სხვიტარიძე რუსთავში, მკაცრი რეჟიმის №6 პენიტენციურ დაწერელბულებაში გადაიყვანეს, სადაც მისი ადვოკატის თქმით საკანში არასანიტარული პირობებია და გაუგებარია რატომ მოხვდა მხოლოდ სხვიტარიძე ამ დაწესებულებაში და არა გლდანის №8 დაწესებულებაში.
«ჩვენი აზრით, ეს არის შურისძიების საფუძველი და მინიმუმ ამ ფიქრების გასაქარწყლებლად და იმის დასასაბუთებლად, თუ რატომ მოქმედებენ ასე, დაუყოვნებლივ უნდა გააკეთონ განმარტება. რაც შეეხება სპეციალურ საგამოძიებო სამსახურს, ვიმეორებ, დაუყოვნებლივ დაიწყეთ გამოძიება საბას მიმართ. ამოიიღეთ დიღმის სამმართველოდან კამერები, სანამ არ წაიშლება, თუ როგორ შევიდნენ ნიღბიანი პირები ამ სამმართველოში. მოგიწოდებთ, შეინახოთ ეს ჩანაწერები, თუკიუკვე არ არის წაშლილი»
საერთაშორისო გამჭვირვალობა საქართველომ შეაფასა აღნიშნული საქმე და გამოთქვა ღრმა შეშფოთება დაკავებულის მიმართ განხორციელებული ძალადობისა და არაადამიანური მოპყრობის გამო. ორგანიზაციის განცხადებით, დაუშვებელია დაკავებულის მიმართ ფიზიკური და ფსიქოლოგიური ზეწოლა, ასევე მისი ფუნდამენტური უფლებების დარღვევა.
ორგანიზაცია მიუთითებს ურთიერთგამომრიცხავ გარემოებებზე, რაც, მათი აზრით, ბრალდების სიყალბეზე მიუთითებს. დაკავების დღეს შედგენილია ორი სხვადასხვა პოლიციელის მიერ შედგენილი ორი ურთიერთგამომრიცხავი დოკუმენტი. მოწმე პოლიციელების იდენტური ჩვენებები, რომლებიც სიტყვა-სიტყვით იმეორებენ ერთმანეთს. სამედიცინო დასკვნა ადასტურებს, რომ პოლიციელის დაზიანება მსუბუქია. პროკურატურის დოკუმენტით, დაზარალებული პოლიციელი კლინიკაში გადაიყვანეს სხვა ადგილიდან და თავად თქვა, რომ თავში ბლაგვი საგანი მოხვდა და არა ხელკეტი. სხვიტარიძე და მოწმეები ამტკიცებენ, რომ დაპირისპირება დაიწყო „ტიტუშკების“ გამოჩენის შემდეგ, რომელთა შორის იყო დაზარალებული პოლიციელიც. არ არსებობს მტკიცებულება იმისა, რომ ვიდეო, რომელიც პროკურატურამ წარმოადგინა, ასახავს სხვიტარიძის თავდასხმას პოლიციელზე. დაცვის მხარის ვიდეომტკიცებულებები აჩვენებს, რომ სხვიტარიძეც და დაზარალებული პოლიციელიც იმ დღეს იმყოფებოდნენ თავისუფლების მოედანზე და არა რუსთაველის გამზირზე, სადაც, პროკურატურის მტკიცებით, მოხდა თავდასხმა.
საბა სხვიტარიძის საქმე: გამოგონილი ბრალდება, უკანონო დაკავება და არასათანადო მოპყრობა, რომლისთვისაც პასუხისმგებლობა არავის დაკისრებია საერთაშორისო გამჭვირვალობა საქართველო
დაცვის მხარის ადვოკატები ასევე გამოთქვამენ შეშფოთებას დაკავების კანონიერებასთან დაკავშირებით და აღნიშნავენ, რომ მათი კლიენტის მიმართ განხორციელებული ძალადობა და არაადამიანური მოპყრობა წარმოადგენს წამებას და არღვევს საქართველოს კონსტიტუციასა და საერთაშორისო სამართლის ნორმებს. ისინი ასევე აღნიშნავენ, რომ ბრალდების მხარის მიერ წარმოდგენილი მტკიცებულებები არ არის საკმარისი ბრალდების დასადასტურებლად და რომ სასამართლო პროცესი მიმდინარეობს დარღვევებით.
სხვიტარიძე საქალაქო სასამართლომ ადმინისტრაციული წესით რამდენჯერმე ცნო სამართალდამრღვევად „აგენტების კანონის“ პარლამენტში დაბრუნების შემდეგ დაწყებული აქციებიდან მოყოლებული დღემდე. მას პოლიციის მოთხოვნისადმი დაუმორჩილებლობას და წვრილმან ხულიგნობას ედავებოდნენ. 2024 წლის 17 ნოემბერს, ის დროებით დააკავეს ადმინისტრაციული წესით და ედავებოდნენ გზის ხელოვნურად გადაკეტვას. პროცესები ადმინისტრაციულ სამართალდარღვევაზე იმ დროს გაიმართა, როცა საბა სხვიტარიძე სისხლის სამართლის წესით დაკავებული იყო და პატიმრობა ჰქონდა შეფარდებული. მოსამართლე ზვიად ცეკვავამ ის 2500 ლარით დააჯარიმა.